Początki działalności kulturalnej w Leśmierzu sięgają wieku XIX. W 1838 r. bracia Bogusław i Wilhelm Wernerowie wybudowali w Leśmierzu cukrownię, przy której szybko powstały szkoła, kościół i szpital. W 1913 r. wybudowano Dom Ludowy, w którym prowadzono na szeroką skalę działalność kulturalną, ukierunkowaną na potrzeby mieszkańców Leśmierza i okolicznych wsi.
12 lutego 1985 r. na mocy Uchwały Gminnej Rady Narodowej w Ozorkowie utworzono Gminny Ośrodek Kultury (dalej: GOK) z siedzibą w Domu Ludowym. Od 1996 roku budynek stał się mieniem komunalnym gminy Ozorków. W 2014 r. zaplanowano generalny remont tego ponad stuletniego zabytku. Jego modernizacja dofinansowana będzie z Europejskiego Funduszu Rolnego na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach programu: „Wdrażanie Lokalnych Strategii Rozwoju – Odnowa Wsi”.
12 lutego 1985 r. na mocy Uchwały Gminnej Rady Narodowej w Ozorkowie utworzono Gminny Ośrodek Kultury (dalej: GOK) z siedzibą w Domu Ludowym. Od 1996 roku budynek stał się mieniem komunalnym gminy Ozorków. W 2014 r. zaplanowano generalny remont tego ponad stuletniego zabytku. Jego modernizacja dofinansowana będzie
z Europejskiego Funduszu Rolnego na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach programu: „Wdrażanie Lokalnych Strategii Rozwoju – Odnowa Wsi”.
Główne zadania GOK to: edukacja kulturalna i wychowanie przez sztukę, tworzenie odpowiednich warunków dla rozwoju amatorskiego ruchu artystycznego, folkloru, rękodzieła ludowego i artystycznego. Ośrodek rozbudza i zaspokaja potrzeby oraz zainteresowania kulturalne dzieci, młodzieży i osób dorosłych. Organizuje wiele cyklicznych imprez, min.: „Wieczory kolęd i pastorałek”, „Walentynki”, „Dzień Kobiet”, „Dzień Matki”, „Festyny”, „Dożynki”, „Dzień Edukacji Narodowej”, „Andrzejki”, „Mikołajki”. Od początku powstania kultywuje tradycje regionu łęczyckiego. Patronuje działającym przy Ośrodku zespołom muzycznym i kapelom. Od lat współpracuje z Łódzkim Domem Kultury.
Gminny Ośrodek Kultury w Leśmierzu kultywuje tradycje regionu, organizując imprezy obrzędowe, które często były emitowane przez TVP Łódź w programie „Impresje”, np. „Obrzędy wielkanocne w dawnej wsi polskiej”, „Pirzok”, „XIX-wieczne wesele łęczyckie”. W inscenizacjach brały udział osoby dorosłe, młodzież i dzieci.
W historię chlubnej działalności kulturalnej GOK wpisały się imprezy na szczeblu wojewódzkim, w których gmina Ozorków zajmowała najwyższe wyróżnienia. Nie sposób wymienić wszystkich sukcesów na przestrzeni prawie 30-letniej działalności Gminnego Ośrodka Kultury. Niewątpliwym wydarzeniem w życiu Ośrodka oraz Gminnej Biblioteki Publicznej był udział w II Turnieju Gmin Województwa Łódzkiego. Turniej rozpoczął się we wrześniu 1996 r., zakończył w 1997 r. Patronat nad imprezą objął Wojewoda Łódzki. Organizatorami byli: Wydział Kultury, Sportu i Turystyki Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi, Łódzki Dom Kultury oraz Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Łodzi. Zakres przedmiotowy turnieju obejmował następujące kierunki działania: organizacja imprez środowiskowych, praca z dziećmi i młodzieżą, amatorski ruch artystyczny, popularyzacja czytelnictwa, konkursowa impreza obrzędowa, konkurs fotograficzny „Album gminy”, warunki lokalowo – techniczne działalności kulturalnej w gminie. Do turnieju przystąpiło 12 gmin województwa łódzkiego. Gmina Ozorków jako jedyna otrzymała najwięcej, bo sześć spośród siedmiu możliwych do zdobycia nagród. „Obrzędy wielkanocne w dawnej wsi polskiej”, które zdobyły I nagrodę jako impreza o charakterze obrzędowym, w ocenie jury była najlepszą konkursową inscenizacją w województwie łódzkim w 1997 r. Również praca z dziećmi i młodzieżą została nagrodzona I miejscem. Dwie drugie nagrody zdobyto w konkursie fotograficznym „Album gminy” oraz za różnorodność i wielość form amatorskiego ruchu artystycznego, natomiast dwie trzecie nagrody gmina Ozorków otrzymała za całokształt działalności imprezowej i popularyzację czytelnictwa ze szczególnym uwzględnieniem wiedzy o regionie.
GOK od wielu lat współpracował, i nadal współpracuje, z twórcami i twórczyniami ludowymi, mieszkańcami gminy. W dziedzinie kultywowania tradycji ludowej osiągał znaczące sukcesy. Wielokrotnie reprezentował gminę Ozorków podczas wojewódzkich przeglądów twórczości ludowej. W jednym z nich w Konstantynowie w 1997 r. reprezentanci gminy Ozorków w kategorii „Rzeźba” zdobyli pierwsze miejsce i wyróżnienie. Laureatem I nagrody był znany w regionie rzeźbiarz ludowy Bolesław Grabski z Leśmierza, natomiast wyróżnienie w kategorii „Rzeźba dziecięca” otrzymały prace jego uczennic, również z Leśmierza. W trudnej sztuce ludowej papieroplastyki gmina Ozorków odnotowała również sukcesy. To jej reprezentantki, Genowefa Maszorek ze Skotnik i Sabina Pieczykolan ze Śliwnik, otrzymały wyróżnienia za wykonanie pająków i kwiatów.
Popularyzacja chlubnego dziedzictwa rękodzieła ludowego i artystycznego jest kontynuowana w ramach współpracy GOK z Marianną Sawicką z Cedrowic Parceli, której pasją jest koronkarstwo wykonywane techniką szydełkową, hafciarką Feliksą Chylińską (haft krzyżykowy) i hafciarką Heleną Banasiak z Borszyna (haft płaski). Gminny Ośrodek finansuje i opiekuje się Młodzieżowym Zespołem Folklorystycznym, działającym przy Zespole Szkół w Modlnej. Jest to ludowy zespół pieśni i tańca, który istnieje od 15 lat.
Przy Gminnym Ośrodku Kultury działają: sekcje tańca towarzyskiego w Leśmierzu i Modlnej, sekcja tańca narodowego w Leśmierzu, Młodzieżowy Zespół Wokalno-Instrumentalny, Kapela Podwórkowa, Orkiestra Dęta Ochotniczej Straży Pożarnej w Solcy Wielkiej, sześć amatorskich zespołów śpiewaczych, cztery kapele ludowe. Ośrodek prowadzi dwa ogniska muzyczne dla dzieci i młodzieży zainteresowanych nauką gry na instrumentach (w Leśmierzu i Solcy Wielkiej). Cotygodniowe zajęcia odbywają się pod opieką instruktorów w GOK, w szkołach i budynkach komunalnych gminy, zwanych świetlicami wiejskimi.
AMATORSKIE ZESPOŁY ŚPIEWACZE I KAPELE LUDOWE
Najstarszym amatorskim zespołem śpiewaczym na terenie gminy Ozorków oraz województwa łódzkiego jest zespół Skotniczanki ze Skotnik, istniejący od 1975 r. Zespół zdobył niezliczoną ilość wyróżnień i nagród. Reprezentował gminę w Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym. Uczestniczył w wojewódzkich przeglądach twórczości ludowej oraz festiwalach folklorystycznych. Skotniczanki otrzymały nagrodę finansową ufundowaną przez Sejmik Samorządowy Województwa Łódzkiego. Przez władze samorządowe gminy zostały uhonorowane odznaką Zasłużony dla Gminy Ozorków. Zespół przez ponad 20 lat współpracował z nieistniejącą już kapelą autentyczną „Maszkowioki”, której kierownikiem był słynny, nieżyjący już harmonista, Władysław Pietrasik.
W 1985 r. przy gminnym ośrodku rozpoczął działalność Amatorski Zespół Śpiewaczy z Leśmierza. Z zespołem współpracuje słynna w Polsce autentyczna Kapela Ludowa Tadeusza Kubiaka. Zespół zdobył wiele nagród, biorąc udział w wojewódzkich przeglądach twórczości ludowej. Został również uhonorowany odznaką Zasłużony dla Gminy Ozorków.
Na przełomie 1994/1995 powstały kolejne trzy zespoły śpiewacze w miejscowościach: Tymienica, Sokolniki Parcela oraz Solca Wielka. Z Amatorskim Zespołem Śpiewaczym z Tymienicy współpracuje na stałe Kapela Ludowa Wuja Stasia, natomiast z zespołami w Sokolnikach Parceli i Solcy Wielkiej – Kapela Ludowa Kumotry. Wymienione zespoły również uhonorowano odznaką Zasłużony dla Gminy Ozorków. Reprezentują one gminę na imprezach powiatowych i wojewódzkich. Należy podkreślić, że zespoły z Leśmierza i Solcy Wielkiej jako jedyne z województwa łódzkiego wystąpiły w 2000 r. z przyśpiewkami ludowymi na Krajowych Dożynkach Prezydenckich w Spale.
Od 2010 r. przy GOK działa Amatorski Zespół Śpiewaczy z Maszkowic, z którym współpracuje, istniejąca od 13 lat, Kapela Ludowa Andrzeja Krajewskiego. Kapela występuje również samodzielnie z solistką Elżbietą Kaczmarek. Zespoły mają w repertuarze pieśni ludowe regionu łęczyckiego.
Najbardziej znaną w regionie łęczyckim kapelą jest autentyczna Kapela Ludowa Tadeusza Kubiaka. Jej działalność rozpoczęła się w 1994 roku. Kapela jest laureatem wielu nagród i wyróżnień zdobytych na przeglądach i festiwalach. Jej repertuar to dawne, zapomniane utwory regionu łęczyckiego, prezentowane zgodnie z tradycją, z wykorzystaniem skrzypiec, harmonii 3-rzędowej i bębna. Od 2000 r. figuruje wśród laureatów Festiwalu Folklorystycznego Polski Centralnej „Od kujawiaka do oberka” oraz Międzywojewódzkiego Przeglądu Kapel Ludowych w Bedlnie. Rok 2012 przyniósł jej główną nagrodę „Basztę” na Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu.
Pozostałe trzy kapele działające przy GOK są stylizowane. Ich repertuar zaczerpnięty
z folkloru regionu jest opracowany artystycznie, ale w sposób nieodbiegający od wiejskiej tradycji i autentyczności. W swojej kategorii kapele zdobywają liczne nagrody. Wszyscy członkowie kapel ludowych i Amatorskiego Zespołu Śpiewaczego z Leśmierza występują w tradycyjnych strojach regionu łęczyckiego, natomiast pozostałe zespoły podczas występów prezentują się w strojach stylizowanych.
ŚWIETLICE ŚRODOWISKOWE
Od maja 2004 roku do listopada 2012 roku na ternie gminy Ozorków powstały świetlice środowiskowe w miejscowościach: Małachowice Kolonia, Parzyce, Sokolniki Las, Solca Wielka, Skromnica, Sierpów-Konary, Czerchów. Koordynowanie, prowadzenie oraz finansowanie działalności kulturalnej powierzono Gminnemu Ośrodkowi Kultury. Świetlice środowiskowe integrują i aktywizują środowisko lokalne. Prowadzona w nich działalność skierowana jest przede wszystkim na wszechstronny rozwój dzieci i młodzieży, stąd licznie prowadzone warsztaty plastyczne i teatralne, zajęcia w plenerze o charakterze sportowo-
- rekreacyjnym, wycieczki do kina, teatru, muzeum, ZOO, ogrodu botanicznego, palmiarni. Uczestnicy świetlic przygotowują uroczystości dla dorosłych, np. „Dzień Babci i Dziadka”, „Dzień Matki”, festyny integracyjne, majówki. KOŁA GOSPODYŃ WIEJSKICH Gminny Ośrodek Kultury w Leśmierzu aktywnie współpracuje z działającymi na terenie gminy15 kołami gospodyń wiejskich z miejscowości: Śliwniki, Solca Wielka, Borszyn, Solca Mała, Tkaczew, Cedrowice Parcela, Parzyce, Leśmierz, Tymienica, Skotniki, Małachowice Kolonia, Sokolniki Parcela, Maszkowice, Czerchów oraz Sierpów-Konary.
Członkinie kół gospodyń reprezentują gminę podczas regionalnych świąt i imprez, jak np. „Festiwale Smaków” czy „Powiatowe Biesiady Karnawałowe”. Od 2004 r., kiedy Polska przystąpiła do Unii Europejskiej, GOK aktywnie uczestniczy w rozwoju, ochronie i promocji produktów tradycyjnych, które są ważnym czynnikiem dziedzictwa kulturowego, lokalnego i regionalnego. Nowe rozwiązania promujące potrawy regionu łęczyckiego wprowadza dzięki współpracy z Łódzkim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego.
DOTACJE I PROJEKTY UNIJNE
Od roku 2009 do chwili obecnej pozyskano wiele środków unijnych na różnego rodzaju działania kulturalne. Dotacje unijne stały się źródłem zaspokojenia potrzeb środowiska i stworzyły możliwości pełnej realizacji zadań statutowych GOK.
Wśród realizowanych przez GOK w latach 2009-2013 projektów wymienić należy projekt „Integrujmy się i cieszmy życiem”, który dotyczył działalności świetlic środowiskowych w Parzycach i Małachowicach. Środki z kolejnego, „Świetlica w Małachowicach miejscem integracji społeczności wiejskiej”, wykorzystano do organizacji różnego rodzaju warsztatów dla kobiet. Następny projekt, zatytułowany „Kultywowanie tradycji ludowych poprzez zakup strojów ludowych dla Młodzieżowego Zespołu Folklorystycznego działającego przy GOK w Leśmierzu, doposażył zespół w bezcenne rekwizyty ubraniowe. Z projektu „Kultywowanie lokalnych tradycji poprzez zakup instrumentów muzycznych dla Orkiestry Dętej Ochotniczej Straży Pożarnej w Solcy Wielkiej” zakupiono osiem instrumentów. Ostatni ze zrealizowanych projektów, „Utworzenie miejsca rekreacyjnego w miejscowościach Skromnica i Sierpów poprzez budowę placów zabaw”, wzbogacił miejsca zabaw o dodatkowe, wyposażone i bezpieczne place zabaw na terenach świetlic środowiskowych.
W 2008 r. GOK był beneficjentem projektu Biura Wdrażania Europejskiego Funduszu Społecznego przy Ministerstwie Edukacji Narodowej pod nazwą „Wioska internetowa
– kształcenie na odległość na terenach wiejskich”. Główny cel projektu zakładał podnoszenie kwalifikacji osób mających ograniczony dostęp do nowoczesnych metod nauczania, jakim jest m.in. e-learning. Dzięki pozyskanej dotacji centrum informatyczne wyposażono w 10 stanowisk komputerowych umożliwiających korzystanie z biblioteczki multimedialnej
w postaci encyklopedii i słowników. Uzupełnieniem wyposażenia było szybkie łącze szerokopasmowe. Od września 2008 roku placówka została w całości przekazana Ośrodkowi Kultury, który przejął obowiązek utrzymania jej pod względem finansowym i merytorycznym.
Najważniejszym motorem rozwoju Gminnego Ośrodka Kultury było, i jest, społeczeństwo gminy Ozorków, które, uczestnicząc w życiu kulturalnym, kultywuje przeszłość i buduje przyszłość regionu. Społeczność kształtuje obraz kultury w gminie, a Gminny Ośrodek Kultury, przy poparciu władz samorządowych, stara się sprostać wymaganiom i potrzebom jej mieszkańców. Dyrektorem Gminnego Ośrodka Kultury w Leśmierzu jest Pan Jarosław Krzyżanowski.